صداقت و راستگویی از ابتدائیترین و بدیهیترین اصول اخلاقی به شمار میرود. با این حال این اصل اخلاقی در میان سیاستمداران و حاکمان کمرنگ شده و اساساً برخی سیاست را با دروغگویی و تزویر و همزاد و قرین میدانند.
صداقت، راستی و امانتداری در طول زندگی پرافتخار پیامبر گرامی اسلام موج میزند و همانند شعاع تابناکی، بر تمامی زوایای حیات پربرکتشان پرتو افکنده است. آنحضرت هیچگاه راضی نشد برای پیشبرد اهداف خود از مسیر صداقت و راستی قدم بیرون نهد بلکه از همان ابتدای دعوت و رسالت خویش، بر صداقت خویش تکیه کرد و آن وجههی عمل خویش را مردم قرار داد.
طبری روایت میکند روزی که پیامبر اکرم مأمور به ابلاغ عمومی دعوت رسالت خویش شد، بر فراز صخرهای در کوه صفا قرار گرفت و فرمود: ای مردم آیا اگر به شمار خبر دهم که در پشت این کوه دشمن کمین کرده و قصد حمله به شما را دارد آیا سخن مرا میپذیرید؟ همگی درجواب گفتند آری تو در نزد ما شخص معتمدی هستی و ما هرگز از او سخن کذبی نشنیدهایم، آنگاه حضرت ادامه داد: آگاه باشید که من پیامبر خدا و بیم دهندهی شما از عذاب شدید الهی هستم همچنین امانت داری نیز یکی صفات برجستهی اخلاقی آنحضرت بود و به قدری ایشان با این صفت شناخته شده بود که وی را «محمد امین» لقب داده بودند.
برخورداری از این صفت برجسته نیز از جمله صفات و ویژگیهای ضروری حاکم اسلامی است؛ چراکه اگر حکومت و ادارهی جامعه را امانتی بدانیم که در دست والیان است، کمااینکه امیر مؤمنان در نامهای به اشعث ابن غیث، والی آذربایجان فرمودند آنگاه تنها کسانی شایستگی آنرا دارند که بیش از همه امانتدار بوده و از از هرگونه خیانتی در امانت مبرّا باشند.
خداوند پیامبر خویش به دور از هر خدعه و نیرنگی معرّفی کرده و میفرماید: «وما کان لنبی أن یغلّ و من یغلل یأت بما غلّ یوم القیامه
این آیه در زمانی نازل شده که در غزوهی بدر، قطیفهی سرخی از غنائم کم شد. دراین هنگام برخی گفتند که آنرا پیامبر برداشته است و بدینوسیله پیامبر را متهّم کردند. خداوند در این هنگام پیامبرخویش از تمامی این اتّهامات تبرئه ساخت و با تأکید بر امانتداری رسول خویش، وی را از هرگونه خیانتورزی مبرّا دانست.
همچنین برخی مفسّرین در تفسیر آیهی «و ما هو علی الغیب بضنین» بیان داشتهاند که منظور نفی اتّهام از پیامبر اکرم(ص) نسبت به هرگونه خیانتی است
منابع: امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، ج1، ص232
«ان عملک لیس لک بطعمه ولکنه فی عنقک امانه» سید رضی، نهج البلاغه، قم: دارالذخائر، 1370ه.ش، ج3، ص6
طبرسی، مجمع البیان، ج9، ص 678
نظرات شما عزیزان:
<-TagName->
|